Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vedat Çalışkan, Gelibolu’da yaşayan Beyaz Ruslarla ilgili yaptığı araştırmalar neticesinde, Rusya Ekonomi, Bilim ve Teknoloji Konseyi (REBTEK) Türkiye Bilim Danışma Kurulu Başkanlığı’na seçildi.

Turizm Coğrafyası ve Kültür Coğrafyası ile ilgili çalışan Doç. Dr. Çalışkan, Türkiye ile Rusya arasında çeşitli alanlarda işbirliği ve ilişkilerin geliştirilmesini hedefleyen ve her iki ülkede faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşu olan REBTEK’in, karşılıklı projelerin hayata geçirilmesine danışmanlık eden bir organizasyon olduğunu belirterek, şunları söyledi: 

“1917’de Bolşevik Devrimi’nden sonra çıkan iç savaşta Kızılordu’ya karşı savaşı kaybeden Beyaz Ruslar dünyanın dört bir yanına dağılırken 1920-1923 yılları arasında yaklaşık 27 bin Beyaz Rus askeri ve ailesi Gelibolu’ya yerleşti. Bu sürede Gelibolu’da tiyatrolar kuran, kreşler, biçki nakış kursları, fırınlar açan Beyaz Ruslar, Türklerden muhteşem bir dostluk görürler. Bu dostluğu unutmayan Beyaz Ruslar Gelibolu’dan ayrılırken 225 askerin gömülü olduğu bir anıt mezar yaptılar. Sonradan yıkılan bu anıt mezar, Rusya ve Türkiye Dış İşleri Bakanlıklarının girişimleriyle 2008 yılında yeniden inşa edildi.”

Gelibolu’nun Ruslarca büyük saygı gören kutsal bir mekan olarak kabul edildiğini söyleyen Çalışkan, ÇOMÜ’ye uzun yıllar hizmet veren, şimdi ise Ege Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünde görevli Prof. Dr. Aydın İbrahimov ile bu konuyu ele alan araştırmalarının Türkiye-Rusya ilişkilerinde birçok olumlu adımın atılmasına katkıda bulunduğunu belirtti. 

O tarihlerde Ruslar’ın Gelibolu’daki yaşam alanlarını ve bugüne ulaşmayan bazı yapıları çok iyi bir şekilde belgelediklerini ifade eden Çalışkan, Oskar ödüllü yönetmen Nikita Mihalkov’un “Rusların Gelibolu Yaşamı” adlı belgesel filmin çekimleri için birlikte arazi çalışmaları yaptıklarını söyleyerek şöyle devam etti:

“Çanakkale ile St. Petersburg şehirleri arasında ilişkilerin geliştirilmesi için hazırladığımız proje kapsamında Rusya ve Çin’de yayın yapan televizyon kanallarında “Çanakkale Tanıtım Programları” yayınlandı. Rusya’nın önde gelen turizm dergileri “Çanakkale Özel Dosyası” hazırlayarak, yaz dönemi sayılarında Çanakkale’ye geniş yer verdiler. 2013’te G-20 zirvesine ev sahipliği yapan St. Petersburg’da “Orient Gate: Çanakkale 2013” adlı sergi, projenin Rusya temsilcileri tarafından açıldı. REBTEK çatısı altındaki çalışmalarımız fark edilmiş. Bu çalışmalarımızı değerlendirmek ve araştırmalarımızın sonuçlarından yararlanmak istiyorlar.”

Bu görev süresince Türkiye ve Rusya arasında sektörel, kültürel ve akademik işbirliği örneklerini hayata geçirmek için çeşitli projeler hazırlayacaklarını ifade eden Doç. Dr. Vedat Çalışkan “Benim görevim bu alanda Türkiye’deki bilimsel koordinasyonu sağlamak ve katkıda bulunabilecek bilim insanlarının bir araya gelmesine yardımcı olmak. REBTEK çatısı altında çok sayıda proje olacak. Bunlar arasında belgesel filmlerin hazırlanması, akademik toplantılar ve yayın faaliyetlerinin düzenlenmesi, sektörel ve kültürel heyetlerin karşılıklı ziyaretlerinin programlanması, gezici sergi faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi, Gelibolu anıtı yanında bulunan küçük müzenin fiziki ve içerik olarak genişletilmesi gibi projeler bulunmaktadır” dedi.

Doç. Dr. Vedat Çalışkan, Çanakkale’nin kültürel mirasının araştırılmasının, ortaya konulmasının ve bunların tanıtılmasının Çanakkale turizmi için önemli olduğunun altını çizerek, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Bizler üniversitemizde bu alanlarda çalışan bilim insanlarıyız. Üniversitemizde dünya çapında işler yapan çok sayıda, çok değerli bilim insanı var. Amacımız üniversitemizi ve Çanakkale’yi uluslararası platformlarda tanıtmak, ismini duyurmak. REBTEK çatısı altında da bunu yapmaya çalışacağız.”